Szanowni Państwo,
Dyrektorzy, Nauczyciele, Pracownicy Oświaty
Już za kilka dni rozpoczniemy nowy rok szkolny 2016/2017. Znów w ławkach zasiądą uczniowie, usłyszymy szkolny dzwonek, nauczyciele, dyrektorzy szkół, pracownicy oświaty wrócą do swoich zajęć. Przed Państwem – jak co roku – czas wytężonej pracy. Życzę, aby przyniosła ona wiele satysfakcji.
Wśród najważniejszych decyzji porządkujących system edukacji, które będą realizowane od nowego roku szkolnego 2016/2017 wymienić można m.in.: zniesienie obowiązku szkolnego dla sześciolatków, likwidację sprawdzianu dla szóstoklasistów, możliwość niezależnego odwoływania się od wyników egzaminów maturalnych, usunięcie restrykcyjnego rozporządzenia dotyczącego sklepików szkolnych czy ujednolicenie terminów organizacji roku szkolnego.
Dodatkowo od 1 września br. zlikwidowany został obowiązek realizacji tzw. „godzin karcianych” w dotychczasowej formule. Po zmianie oferta zajęć dodatkowych będzie lepiej dostosowana do faktycznych potrzeb uczniów. Jednocześnie nauczyciele nie będą już dodatkowo rejestrowali i wskazywali tych godzin w prowadzonej szkolnej dokumentacji. Działania te mają na celu ograniczenie biurokracji w szkole i rejestrowanie tylko tych zajęć, które wprost wynikają z przepisów prawa oświatowego.
Ponadto, uelastyczniono zależności pomiędzy osiąganiem efektów kształcenia, a sztywnym wymiarem godzin przeznaczonych na realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Należy bowiem pamiętać, że zdarzają się różne sytuacje losowe, które powodują, że nie zawsze jest możliwa realizacja – przez danego nauczyciela – wszystkich godzin lekcyjnych, co wcale nie oznacza w konsekwencji braku zrealizowana programu nauczania. Dyrektorzy nie będą więc musieli odnosić się do braku ścisłej i sztywnej korelacji pomiędzy sumą godzin danego przedmiotu a liczbą wynikającą z ramowego planu nauczania.
Ufam i wierzę, że każdy dyrektor szkoły uczyni wszystko, aby ewentualna nieobecność nauczyciela nie rzutowała na płynność i efektywność procesu kształcenia ucznia. Ważne jest bowiem, aby uczniowie kończący dany etap edukacyjny, opanowali wiadomości i umiejętności ustalone w podstawie programowej.
W trosce o stworzenie jak najlepszych warunków dla dzieci sześcioletnich, podjęłam działania zmierzające do wzmocnienia finansowego od stycznia 2017 r. organizacji wychowania przedszkolnego dzieci sześcioletnich. Planuję znaczny wzrost kwot przekazywanych z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na wsparcie wychowania przedszkolnego dzieci sześcioletnich.
Pod koniec czerwca br. podczas konferencji podsumowującej Ogólnopolską Debatę o Edukacji „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra Zmiana” w Toruniu wskazałam kierunki zmian w edukacji. Poinformowałam o propozycjach i sugestiach, które były wynikiem wielu spotkań z przedstawicielami oświaty, w tym w szczególności: nauczycielami, uczniami, rodzicami, samorządowcami, związkami zawodowymi, organizacjami pozarządowymi i wieloma innymi osobami zainteresowanymi tematami edukacyjnymi. Przedstawiłam wnioski, które stały się punktem wyjścia do planowanych rozwiązań. Nadszedł czas przełożenia planów na konkretne działania.
W Ministerstwie Edukacji Narodowej dobiegają końca prace nad projektowaniem szczegółowych rozwiązań dotyczących zmian w systemie oświaty. Ich celem jest odbudowa właściwych warunków do pełnego rozwoju dzieci i młodzieży w polskich szkołach. Chcemy, aby w połowie września projekty zostały przekazane do konsultacji społecznych. Także na tym etapie liczę na Państwa uwagi, które mogą wpłynąć na kształt nowego ustroju szkolnego.
Równolegle będziemy pracowali nad podstawą programową wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego – dla uczniów szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych – liceum ogólnokształcącego, branżowej szkoły pierwszego i drugiego stopnia i technikum. Z podstawą programową powiązane są ramowe plany nauczania – i tu planujemy zmiany, które będą dobre dla dzieci i młodzieży, a Państwu pomogą w pracy dydaktycznej i wychowawczej. Tu również będziemy oczekiwać sugestii z Państwa strony.
Pierwszy etap zmian, to przede wszystkim rozpoczęcie od 1 września 2017 r. wdrażania nowej struktury szkół. Planowane rozwiązania w tym zakresie zakładają działania bezpieczne dla organizacji roku szkolnego 2017/2018 chroniące warunki nauki uczniów i pracy nauczycieli.
Od 1 września 2017 r. z mocy prawa, sześcioletnie szkoły podstawowe przekształcą się w ośmioletnie szkoły podstawowe, rozpocznie się proces wygaszania gimnazjów, uruchomione zostaną pierwsze klasy szkoły branżowej I stopnia. Projektowane rozwiązania ustawowe przewidują dogodne dla organów prowadzących możliwości dostosowania do nowej struktury szkół. Plan wdrożenia nowego ustroju szkolnego zakłada także stabilne rozwiązania przejściowe, wspomagające i usprawniające proces przekształceń. Przewiduje się na przykład funkcjonowanie ośmioletniej szkoły podstawowej z oddziałami gimnazjalnymi do czasu ich wygaszenia. Może ona powstać z połączenia odrębnych szkół lub na bazie obecnie działającego zespołu, a także w wyniku przekształcenia samodzielnego gimnazjum w ośmioletnią szkołę podstawowa. Gminy i powiaty zaplanują i wdrożą niezbędną korektę sieci szkolnej na podstawie jednej uchwały. Większość przekształceń niesamorządowych szkół publicznych nie będzie wymagała składania wniosków o zmianę wcześniej uzyskanego zezwolenia lub uzyskania pozytywnej opinii kuratora oświaty czy zgody jednostki samorządu terytorialnego na przekształcenie szkoły.
Przeprowadzenie szkół przez proces przekształceń powierzone zostanie doświadczonej oświatowej kadrze kierowniczej. Dlatego w tym okresie, z mocy prawa, szkołami zarządzać będą dotychczasowi dyrektorzy. W przypadku zakończenia kadencji przed końcem okresu przejściowego, samorządy będą mogły przedłużyć powierzenie tej funkcji obecnemu dyrektorowi.
Nauczyciele zatrudnieni w szkołach aktualnie funkcjonujących, od 1 września 2017 r. z urzędu staną się nauczycielami szkół tworzonych w ramach nowego systemu. Oznacza to, że np. nauczyciele gimnazjum, które zostanie przekształcone w ośmioletnią szkołę podstawową z oddziałami gimnazjalnymi, z urzędu staną się nauczycielami szkoły podstawowej.
Doceniając Państwa odpowiedzialność i zaangażowanie w pracę wychowawczą i dydaktyczną, dostrzegam potrzebę godniejszego za nią wynagrodzenia, podjęłam działania zmierzające do budowy nowych rozwiązań finansowych w zakresie kształtowania płac nauczycielskich. Chcę, aby były one adekwatne do współczesnych warunków ekonomiczno-społecznych, a zarazem motywujące do doskonalenia warsztatu pracy na rzecz podnoszenia jakości kształcenia i wychowania w szkole. Planuję wypracowanie nowych rozwiązań przy bliskiej współpracy z nauczycielskimi związkami zawodowymi oraz przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego.
Nowy rok szkolny 2016/2017 to nowe wyzwania i pierwszy etap istotnych zmian w systemie edukacji. Najważniejsze z nich przewidziane są na rok szkolny 2017/2018.
Wierzę, że planowane działania w istotny sposób przełożą się na poprawę warunków kształcenia w polskiej szkole. Życząc udanego nowego roku szkolnego, pełnego satysfakcji z pracy z uczniami, zachęcam do aktywnego włączenia się do prac nad ostatecznymi rozwiązaniami dotyczącymi polskiej edukacji.
Z poważaniem
Anna Zalewska
Minister Edukacji Narodowej